Σέλερ, Μαξ

(Scheler). Γερμανός φιλόσοφος (Μόναχο 1874 - Φρανκφούρτη επί του Μάιν 1928). Σπούδασε στα πανεπιστήμια της Ιένας, του Μονάχου, της Κολωνίας και της Φρανκφούρτης, και ήταν οπαδός της φαινομενολογίας του Χούσερλ, του οποίου χρησιμοποίησε τα συμπεράσματα στις ηθικές, κοινωνικές και θρησκευτικές επιστήμες. Από τα βασικότερα έργα του είναι: Ο φορμαλισμός και η ολική ηθική των αξιών (1913), Το αιώνιο στον άνθρωπο (1921), Ουσία και μορφές της συμπάθειας (1923-1926), Οι μορφές της γνώσης και η κοινωνία (1926), Η θέση του ανθρώπου στον κόσμο (1928). Πυρήνα της σκέψης του αποτελεί η λεγόμενη «Materiale Wertethik» (υλική ηθική των αξιών), ως προϋπόθεση μιας θεωρίας του προσώπου και των σχέσεων μεταξύ των προσώπων. Κατά το Σ., η αξία δεν καθορίζεται από την καλή θέληση, αλλά αντίθετα η αξία είναι το θεμέλιο της ηθικής προσταγής. Οι αξίες ταξινομούνται σύμφωνα με μια αντικειμενική ιεραρχία (από τις αισθητές ως τις ζωτικές, πνευματικές και ιερές αξίες) που αποτελεί το σκοπό στον οποίο τείνει μια συναισθηματική διαίσθηση, θέτοντας, πριν από τη θέληση, την «ύλη» των αξιών και αναζητώντας τα συναισθηματικά στοιχεία της ηθικής ζωής, απόβλεψε σε μια κριτική αναθεώρηση του φορμαλισμού και της νοησιαρχίας της ηθικής του Καντ, του οποίου όμως δέχεται τον αντιψυχολογικό απριορισμό. Πραγματικά, η συναισθηματική διαίσθηση δεν είναι η αισθηματική μετάδοση των ομαδικών συμπεριφορών, αλλά η συμπαθητική τάση, στην οποία η παρουσία της αξίας ενώνει τα πρόσωπα χωρίς να καταργεί την απόσταση τους.